16 Eylül 2018 Pazar

Havalimanı… - Arzu KÖK

Havalimanı…

Henüz yapım aşamasında olan 3. Havalimanı'nda eylem var bu günlerde. İşçiler yemeklerin sağlıklı koşullar altında yapılmasını, maaşların ödenmesini, servis sorunun çözülmesini, yatakhane ve banyoların temizlenmesini, tahtakurusu probleminin çözülmesini talep ediyor. Ne kadar insani talepler değil mi? Ama gözaltılar bitmiyor. Şartları düzeltmek yerine işçilere gözdağı verilme çabası söz konusu. Ne acı değil mi? Oysa istedikleri sadece insani şartlar altında çalışmak, çalışabilmek.

Unutmayın ki bu insanlar katil değil, hırsız değil, ülkeyi yandaşlara peşkeş çekmediler… Fabrikaları, kamu mallarını, yaylaları, akarsuları, kentleri talan etmediler… Köle gibi çalıştırılmaya itiraz edip haklarını istiyorlar. İnsanca yaşamak istiyorlar sadece. Sessiz kalmayın!...

 Gerçi bu havalimanı projesi ilk kararın alındığı günden beri tartışma konusu oldu. Zira İstanbul’un nefesi bilinen Kuzey Ormanları seçilmişti havalimanı yeri için. O günden bugüne binlerce ağaç katledildi, belki daha da katledilecek.

Şimdi bir de havalimanının bitimine az bir süre kalınca isim konusu geldi gündeme. Akıllarında bir isim var. Bizler kapanacak olan Atatürk Havalimanı’nın adının verilmesini istiyoruz ama düşünüldüğü söylenilen isim Abdülhamit Han… Şimdi size tarihten iki olay anlatayım da siz ne düşüneceksiniz görelim. İlk olay Abdülhamit döneminde diğeri Atatürk döneminde yaşanan…

1- 113 yıl önce birkaç Rus savaş gemisi, Karadeniz'de karasularımıza tecavüz ederek Terkos açıklarına demirledi! Ruslar İstanbul'u tehdit ediyor ve Halim'in asılmasını istiyordu.

Bu savaş ilanı sayılırdı. Osmanlı'nın cevabı, ÇİÇEK ile karşılamak oldu Rusları!

Halim Sivaslıydı. Manastır'da askerdi. Askeri karakol önünde nöbet tutarken tanımadığı sivil biri gelip "niye selam vermedin?" diye çıkışmıştı. Bu kişi Manastır Rus konsolosu Rostkovski idi. Osmanlı askerlerine, yabancı konsolosları selamlamak zorunluluğu getirilmişti

Rus konsolos haddini aşan tavırlarıyla bilinen, Türk ahali ve askerlerine kötü davranışlarına defalarca şahit olunmuş biriydi. Konsolos hiddetlendi, Halim'e hakaret ederek kamçısıyla vurmaya başladı. Halim silahına davrandı.

İşte bu olay sonrası Rus gemileri Sivaslı Halim'in cezalandırılması için İstanbul'a dayandı! 

Ruslar çiçeklerle karşılandıktan sonra Manastır'da mahkeme kuruldu: Sadece Halim değil yanındaki nöbetçi dahi idama mahkûm edildi! Oysa kendisine hakaret eden, vuran konsolosu öldürdükten sonra silahını Enver Bey’e teslim etmiştir. Olayın şahidi Enver Bey mahkemeyi de takip etmiş, idam kararını engellemeye çalışmış ise de başaramamıştır. 

Beklenti, karara rağmen idamların saray tarafından hapse çevrilmesi yönündeydi. Zira Rus konsolosun haddini aştığı herkes tarafından bilinmekteydi. Ayrıca Osmanlı askeri "üniformalı konsoloslara" selam vermekle yükümlüydü. Oysa o gün konsolos sivildi ve Halim'in onu tanımaması normaldi. Ve bir gün, beklentilerin aksine Halim ve Abbas asıldı! Olayla hiç alakası olmayan, Türk askerler lehinde tanıklık eden ya da bu haksızlığa itiraz eden birçok subay azledildi, hapse atıldı.

O gün Türk askerlerinin idam edilmesi için baskı yapmak amacıyla karasularımızı işgal eden Rus savaş gemisini çiçekle karşılattığı bölgenin kıyısında yapılıyor 3. Havalimanı.

Manastır'da hakaret edip kırbaçladığı Osmanlı askeri Sivaslı Halim tarafından vurulan Rus konsolos, bugün hala anılıyor. Ancak Sivaslı Halim ve sadece orada bulunduğu için asılan Abbas'ın mezarı bile belli değil.

2- 1934 yılının Temmuz ayı... İngiltere’nin Akdeniz filosu, Akdeniz’de (Aynen günümüz ABD’nin 6. Filosu gibi) dolanıp durmaktadır. Bu filo, Adalar Denizi’nde (Ege’de) Sisam Adası yakınına gelir. Birkaç İngiliz askeri tekneyle Kuşadası’nın Dipburun yöresindeki Kanapiçe Koyu kıyısına yaklaşır. Denizciler karaya çıkar. 

Tam o sırada Dipburun Karakol erleri “Dur! Teslim ol!”  diye uyarır. İngiliz askerleri Mehmetçiğin bu uyarısını dinlemeyip, teknelerine doğru kaçarlarken, Balıkesirli Er Musa şaşmaz tüfeğinin tetiğini arka arkaya çeker. İngiliz subaylarından birisi ölü olarak denize düşer, diğerleri ise ağır biçimde yaralanır. Kuşadası Kaymakamı Dilaver Argun Ankara’yı bilgilendirir. 

İngilizler öfkelidir: Dün kurulan zayıf bir devletin askeri, nasıl olur da İngiliz askerini öldürür! Bu olacak şey değildir. Türkiye toprağı ne demekmiş? Her İngiliz, izinsiz olarak her devletin toprağına ayak basabilir! Bu öfke selinde görüşmeler başlar. İngilizler “Er Musa’nın kesinlikle cezalandırılmasını” isterler... Ve çok geçmeden daha büyük bir donanma ile Kuşadası kıyılarına yanaşmak için harekete geçerler. Hükümet bu gelişmeleri, Bolu’yu ziyaret etmekte olan Atatürk’e 18 Temmuz akşamı telgrafla bildirir. 


Olayı öğrenen Atatürk ne yapar dersiniz? Atatürk, ‘Atatürk gibi’ iş yapar! O an Cevat Abbas’a Ankara’ya iletilmek üzere “Türk askeri, kendisine düşen vazifeyi yapmıştır” der ve Bolu’dan ayrılır. Hükümet ise Kaymakam Dilaver Ergun’a bir takdirname ve para ödülü gönderir. Bu arada, Ege bölgesindeki birlikler kısmi seferberlik durumuna geçirilir. İzmir Müstahkem Mevki Komutanlığı birlikleri, Balıkesir’den 2. Kolordu ile Afyon’daki 1. Kolordu bölgeye doğru yola çıkar! Karar kesindir: Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni yöneten iktidar, “Er Musa için” dünyanın ‘kabadayısı’ İngiltere ile gerekirse savaşacaktır! 

Bu kararlılık karşısında İngiliz elçisi, Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras’ı ziyaret etmek zorunda kalır. Atatürk’ün Bakanı, Atatürk’ten aldığı talimat üzerine Elçi’yi hiç konuşturmadan, “İngiliz askerlerinin bağımsız bir devletin topraklarında ne işi vardır?” gibi seri sorularla bunaltır... Tehdit için gelen Elçi, sonunda özür diler ve sorun böylece kapanır.

Şimdi ben tarihte yaşanmış, iki olayı sundum ve sizlere soruyorum: 3. Havalimanına,  1933'te Kanapiçe Koyu'nda görevi gereği bir İngiliz subayı vurup diğerini yaralayan Balıkesirli er Musa için İngiltere ile savaşı göze alan Atatürk'ün ismi mi, Sivaslı Halim ve Abbas'ı Ruslar istedi diye asan Abdülhamit Han'ın ismi mi daha çok yakışır?  

Arzu KÖK

11 Eylül 2018 Salı

Buğday!... - Arzu KÖK

Buğday!...

“ikimiz iki sap buğday olsak/sen benim olsan ben senin olsam/bir gece vakti aklına gelsem uykunu tutsam bırakmasam/seni kucaklasam kucaklasam/birbirimizin kalbini dinlesek/dünyanın kalbini dinlesek/büyük ateşler yaksalar/iki güvercin uçursalar/nerede olduğumuzu bilsek.” Atila İlhan’ın bu şiirini bilmeyen yoktur sanırım. Hele ki buğdayın, özellikle Anadolu insanı için ne demek olduğunu…


 Buğday dünyada Neolithik (Yeni Taş) döneminden itibaren insanlık tarihi boyunca önemli olmuştur. Anavatanının Mezopotamya olduğu düşünülmektedir. Mezopotamya’da çok sayıda tahıl tanrıçası kabul görmüş ve genellikle silindir mühürler üzerinde betimlenmiştir. Ninlil, Ninbarsheghunu ve Nissaba mühürlerde ekinlerin üstüne oturmuş ya da ellerinde tahıl sapları tutar şekilde betimlenir.
Mezopotamya’da çok zengin ekmek çeşitliliği görülür. Sümerler’de ekmek hamuruna zeytinyağı veya erimiş tereyağı katıldığı, ayrıca baharat, kokulu otlar, kimyon, çörekotu, rezene tohumu, safran, susam, hardal ve karpuz çekirdeği eklenerek çeşitli çörekler yapıldığı bilinir.

Popüler Sümer tahıl tanrıçası Ezina/ Ashnan’dan, “büyüyen tahıl” ya da “Sümer’in hayatı” olarak söz edilir. Genellikle Erken Hanedanlık mühürlerinde  (M.Ö. 2900-2350) betimlemeleri yer alır. Nissaba ve Shala(sh), önemli diğer Sümer tahıl tanrılarıdır. 

Şimdi düşünün bakalım buğday ve tahıl ne kadar kıymetli ki onların özel tanrıları, tanrıçaları olmuş değil mi? Hem buğdaydan neler yapılmıyor ki? Bulgur, un, irmik, ekmek… Hitit İmparatorluğu’nun kurucusu olan I. Hattuşili’nin, ardılı I. Murşili’ye söylediği “ekmeği yiyeceksin, suyu içeceksin” öğüdü, ekmeğin Hitit dünyasındaki önemini belirten en önemli cümlelerdendir. II. Tuthalia’nın verdiği “tayınınızı yiyin, görevinizi yapın” emri de ekmeğin önemini gösteren bir diğer örnektir. Başka bir anlatımla, eğer yeni kral ve yöneticileri ölen kralın vasiyetnamesine yazdırdığı öğütleri tutmazlarsa, ne ekmek yiyebilir ne de su içebilirlerdi; yabancıların eline geçen ülke, huzur içinde yaşanamaz hale gelirdi. 

Antik Ege ve Akdeniz dünyasında, simgesi buğday olan antik dönem tanrılarından diğeri Demeter’dir. Toprağın, bereket ve bolluğun tanrıçası olan Demeter, genellikle elinde buğday başakları tutarken betimlenir. Adı Demeter yani “Toprak Ana” olarak açıklanır. Efsaneye göre, Persephone bir gün oyun arkadaşlarıyla birlikte çayırda çiçek toplarken birdenbire yer yarılır; yer altı tanrısı Hades arabasıyla dışarı fırlayarak kızı yakalar ve gider. Demeter, kızını bulabilmek için tüm yeryüzünü dolaşır. Herşeyi gören tanrı Helios (Güneş tanrısı) kızın yerini söyler. Demeter Olympos’tan kaçar ve küser. Toprağın bereketi kalmaz, ekinler bitmez, buğday başakları büyümez olur. İnsanlar kıtlık tehlikesiyle karşı karşıya kalır. Bu arada Hades, Kore’ye büyülü nar yedirir ve Persephone yeraltı tanrısına bağlanarak, Zeus’un tüm çağrılarına rağmen yeraltı ülkesinde kalmaya devam eder. Tüm çabalarının boşa gittiğini gören Zeus bu işi bir kurala bağlamayı kafasına koyar. Zeus Persephone’nin yılın üçte ikisini yani buğday başaklarının çiçek açma ve ürün verme zamanını yer üstünde annesi Demeter’in yanında, kalan üçte birini yani kışı Hades’in yanında yeraltında geçireceğini söyler. Böylelikle toprağa yeniden bereket gelir.


Gördüğünüz gibi buğdayın olmadığı, artık yetişmediği yerlerde doğabilecek felaketler tarih öncesinden yüzlerde defa deneyimlenmiş. Şimdi ise benim Anadolu’mdaki asırlık buğday, doğdukları bu topraklarda yaşayabilmek adına direniyor. Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) yayımladığı 2018 Buğday Raporuna göre buğday ekim alanlarındaki düşüş 1961 yılı verilerinin çok altına inmiş durumda.  1961 yılında 78 milyon dekar alanda ekim yapılırken, 2018 yılında 76 milyon dekar alanda üretim yapılıyormuş.

Hububat ekim alanlarındaki en belirgin artış 1950-1960 döneminde oldu. Bu artış Marshall Planı çerçevesinde 1949’dan sonra tarımda traktör sayısının hızla artmasına bağlı olarak mera alanlarının sürülmesiyle sağlandı. 1970’lerden sonraki artış ise verimdeki yükselmeden kaynaklandı. Son yıllarda ise büyük bir düşüş göstermekte. Buna rağmen her geçen yıl nüfus hızla artmakta… Ancak buğday üretimine çözüm aranacağı yerde ithalatla çözülme yoluna gidildi… Dışa bağımlılık oranı her geçen yıl artmakta. Bu duruma FAO raporlarında da dikkat çekiliyor. Raporlarda önemli bir buğday üreticisi olan Türkiye’nin dışa bağımlılığının arttığı ve gıda güvenliğini giderek yitirdiği yer almakta ne yazık ki… 

Bu çerçevede 2002 yılında 1,1 milyon ton olan buğday ithalatı; 2014’te son yılların en yüksek seviyesi olan 5,3 milyon tona ulaşıp; 2017’de 5 milyon ton olarak gerçekleşti. Türkiye son 16 yıllık dönemde yaklaşık 50 milyon ton buğday ithal ederek karşılığında 13 milyar dolar döviz ödedi.

1980’li yıllarda başlayan ve 2000’li yıllarda doruk noktasına çıkan neoliberal politikalar, çiftçileri piyasanın vahşi koşullarına terk etti; bu süreç buğday üreticisini de derinden etkilendi. Uzun yıllardan bu yana buğday üreticisinin eline geçen para maliyetin altında kalmakta. Tarımsal üretimde kullanılan girdilerde (gübre, tarım ilacı, mazot gibi) ithalata bağımlılık giderek daha da artmakta; günümüzde tarımın, çiftçinin en başta gelen sorununu yüksek girdi maliyetleri oluşturmakta. Düşünsenize öyle bir boyutta ki günümüzde çiftçinin sattığı bir kg. buğday ile bir fincan Türk kahvesi içemiyor. Ne acı değil mi? Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre; 2002-2018 yıllarını kapsayan 16 yıllık dönemde ekmeklik buğdayın alım fiyatı yüzde 350’lik bir artış gösterdi. Buna karşılık üretimde kullanılan kimyasal gübre ortalama yüzde 500, mazot yüzde 400, yem ise yüzde 550 oranında arttı. Bu rakamlar buğday üreticisinin ne kadar mağdur edildiğini açıkça ortaya koyan başka unsurlar değil midir?

Buğdayda 20 milyon tonluk üretim tuzağını kırmak ve çiftçiyi kazandırmak için neler yapılmalı? Kısaca sıralarsak:

1 - Hububat alanlarındaki daralmanın üzerinde önemle durulmalı; çiftçi tarafından boş bırakılan tarlalar yeniden üretime kazandırılmalıdır. Tarım arazilerine bina dikiminden vazgeçilmelidir...
2 - Üretimde yağışa bağlı olarak görülen dalgalanmaları azaltmak için kuru tarımda uygulanması gereken yetiştirme teknikleri geliştirilmeli ve sulama için olanak yaratılmalıdır.
3 - Tarımsal destekler ABD ve AB’de olduğu gibi belirli dönemler için belirlenmeli ve tarımsal destekler çiftçiler üretime başlamadan önce verilmelidir.
4 - Öncelikle mazotta ÖTV ve KDV kaldırılmalı; diğer girdilerdeki vergi yükü azaltılmalıdır.
5 - Çiftçi gerek mazot gerekse gübre kullanımında desteklenmeli, başka alanlarda uygulanan fiyat indirimleri tarımda da uygulanmalıdır.
6 - TMO ve tarım ürünleri piyasasını regüle edici diğer kurumlar aktive edilmeli, yıllar içinde kaybedilen kurumlar yeniden oluşturulmalıdır.
7 - Çiftçinin elini güçlendirmek adına kooperatifleşme teşvik edilmeli; tarım destekleri ağırlıklı olarak kooperatifler üzerinden verilmelidir.

Eğer bunlar yapılmaz ise bu ülkede her şeye rağmen direnen buğday artık ekilemeyecek hale gelecektir. Bu nedenledir ki artık ithalatı değil üretimi hedefleyen, emekten yana, küçük ölçekli aile işletmelerini destekleyen tarım politikaları uygulanmalı, sürdürülebilir ve planlı bir tarımsal üretim politikası izlenmelidir. 

Bizi buğdaydan, özellikle Anadolu’mda yetişen buğdaydan alıkoymayın…


Arzu KÖK

3 Eylül 2018 Pazartesi

Savaş ve Barış Üzerine - Arzu KÖK

Savaş ve Barış Üzerine

Savaş insanlık tarihi kadar eski bir olgudur. İncelemelere göre, aşağı yukarı 6.000 yıldan beri insanlar örgütlenmiş biçimde birbirleriyle savaşıyorlar. Krallar, hanedanlar, uluslar, bloklar, paktlar, devletler birbirleriyle amansızca çatışıyorlar. Araştırmalar şimdiye kadar yapılan gerçek savaşların sayısının yaklaşık 14.000 kadar olduğunu gösteriyor. Bu da demek oluyor ki insanlığın savaşsız geçen günü hemen hemen yok gibi. 

 Ünlü Prusyalı general ve savaş yazarı Von Clausewitz, savaşın politikanın doğal bir uzantısı olduğunu söylemiştir. Bir başka deyişle, savaşla politika arasında yakın bir ilişki vardır. Savaş da politika gibi değişkendir. Her türlü olasılığa açıktır ve her ikisinde de şans ve maharet öğelerinin (unsurlarının) yeri vardır. 

Ancak politika, temel olarak görüşmeye, diyaloga, uzlaşmaya, karşılıklı ödün vermeye dayandığı halde; savaşta temel öge güç kullanmak ve istediğini kabul ettirmektir. Bu güç çağımızda yüksek teknolojilerin ürünü olan korkunç silahlarla donanmış bulunuyor. Nükleer, kimyasal, biyolojik silahlar ve binlerce kilometre ötelere gidebilen balistik füzeler bu silahların en önemlilerindendir, bunlar kesinlikle ölümcül, toplu kıyım araçlarıdır.

İnsanoğlunun ilk savaşlarından bu yana dünyamız çok çeşitli savaşlar gördü. Büyük cihangirlerin istilâ savaşları, hanedan savaşları, sömürge savaşları, din savaşları, kurtuluş savaşları, devrim savaşları, siyaset bilimi açısından ilginç bir savaş tipolojisi oluşturmaktadır. Ayrıca, modern savaş literatüründe "psikolojik savaş", "soğuk savaş," "sıcak savaş", "haklı savaş", "dolaylı savaş", "sınırlı savaş", "az gerilimli savaş" "örtülü savaş", "gerilla savaşı" gibi savaş türlerinden de bahsedilmektedir. Biz burada bunlar üzerinde durmayacağız.

Atatürk bir konuşmasında askerliğin vatan topraklarını korumak için yapıldığım söyler. Yani, askerliğin bir saldırı sanatı değil, bir savunma sanatı olduğunu ifade eder. Nitekim bir başka konuşmasında da O, bu düşüncesini şöyle açıklar:
"Türk ordusu istilâlar yapmak ve saltanatlar kurmak için şunun bunun elinde bir ihtiras aleti olamaz." Atatürk, 1921 yılında, yani Kurtuluş Savaşı esnasında, yaptığı bir konuşmada ise şöyle demiştir: "Meclisimiz ve meclisimizin hükümeti savaşçı ve maceracı olmaktan uzaktır. Bilâkis, sulh ve selameti tercih eder."

Çanakkale'den başlayarak Dumlupınar Meydan Muharebesine kadar yaşamında en büyük zaferleri kazanan Başkomutanın savaş hakkındaki temel yargısı şu cümlede açıkça görülmektedir: "Harp zaruri ve hayati olmalıdır, milletin hayatı tehlikeye maruz kalmadıkça savaş bir cinayettir."


Atatürk topyekûn savaş üzerinde de durmuştur. İkinci Dünya Savaşı harp edebiyatında çok sözü edilen topyekûn savaşı Atatürk şöyle tanımlamıştı: "Topyekûn savaş ulusun bütün maddi ve manevi güçlerinin birleştirilmesidir. Vatan savunmasında herkes askerdir."

1935 yılında yaptığı bir konuşmada O şöyle demişti: "Devamlı barış isteniyorsa, kitlelerin durumunu iyileştirecek uluslararası tedbirler alınmalıdır. İnsanlığın bütününün refahı, açlık ve baskının yerine geçmelidir. Dünya vatandaşları haset, açgözlülük ve kinden uzaklaşacak şekilde terbiye edilmelidir."

Görülüyor ki; Atatürk barışı tehdit eden ve savaşları davet eden en büyük nedenlerin, kaynakları yetersiz, aç, fakir ulusların varlığından, sömürge siyaseti güden açgözlü devletlerin hırslı tutumundan ve okulda daha küçük yaşlardan itibaren başka uluslara karşı kini, hıncı ve nefreti aşılayan eğitim sisteminden kaynaklandığını söylemektedir. Nitekim, çağımızda Birleşmiş Milletler Teşkilatının çok önemli bir yan kuruluşu olan UNESCO da bu noktadan hareketle, okullarda çocuklara başka milletlere düşman olmayı öğreten şiirlerin, yazıların, öykülerin programlardan çıkartılmasını ve insan sevgisini ön plana geçiren bir eğitim ve öğretimin verilmesini istemektedir.

Atatürk, ölümünden bir yıl önce de dünya barışıyla ilgili olarak şu anlamlı sözleri söylemişti: "Dünyada ve dünya milletleri arasında sükûn, huzur ve iyi geçim olmazsa, bir millet kendisi için ne yaparsa yapsın huzurdan mahrumdur. İnsanlığın hepsini bir vücut ve bir milleti bunun bir uzvu addetmek icap eder. Bir vücudun parmağının ucundaki acıdan bütün organlar müteessir olur."

Atatürk, yine aynı konuşmasında komşuda bir yangın çıktığı takdirde bununla yakından ilgilenmenin şart olduğunu söylemiştir. Çünkü bu yangın giderek sadece o komşuyu değil, hepimizi tehdit edecek bir hal alabilir. O halde, yangını söndürmek için de elbirliğiyle çalışmanın ve çaba göstermenin bir insanlık ödevi olduğu açıktır.
Atatürk'ün, özetlediğimiz bu sözlerini gözden geçirdiğimizde ve onun ünlü "Yurtta sulh cihanda sulh" ilkesini dikkate aldığımızda sonuç olarak şunları söyleyebiliriz:
Atatürk, tarihte adı geçen birçok komutan gibi maceracı ve istilacı bir cihangir olmayı ve böylece ün kazanmayı hiç düşünmemiştir. Ona göre ordu ve savaş, ilke olarak, yurt savunması ve halkın, ulusun korunması içindir.

Atatürk için asıl olan insanlığın barış içinde, kardeşçe yaşaması ve birlikte ilerlemesidir. O şöyle demiştir: "Artık insanlık kavramı vicdanlarımızı saflaştırmaya ve hislerimizi ulvileştirmeye yardım edecek kadar yükselmiştir." Bu sözler aşağı yukarı bundan elli yıl kadar önce söylenmişti, ama onun ölümünden sonra patlak veren ve elli milyon masum sivilin ve milyonlarca genç askerin ölümü, milyonlarca yaralının ve sakatın ortaya çıkmasıyla sonuçlanan İkinci Dünya Savaşı yüksek barış idealine ulaşmada insanlığın, maalesef henüz çok büyük bir aşama kaydedemediğini göstermektedir. İkinci Dünya Savaşından sonra dünyada çıkan çeşitli savaşlar bu ideale varmaktan henüz uzak olduğumuzu acı biçimde, gözler önüne sermektedir.

Öte yandan Atatürk'ün "yurtta sulh cihanda sulh" ilkesini yanlış biçimde yorumlayarak, bunun her ne bahasına olursa olsun, barış için ulusal menfaatlerden her türlü tavizi vermek, gereksiz fedakarlıklar yapmak anlamına geldiği söylenemez. Bizce bu ünlü aforizma, pasifizmin ve teslimiyetçiliğin beyaz bayrağı olamaz. Bu sözü gibi Atatürk' ün diğer bütün sözlerini de yorumlar ve değerlendirirken, bunların ne zaman söylendiğini ve söylendiği dönemin koşullarını, temel özelliklerini iyi bilmek lazımdır. Aksi takdirde varılacak sonuçlar yanlış olacağı gibi, Atatürk'ün temel düşüncesine ve politikasına da bütünüyle ters düşecektir.

Bundan sonra aslında savaş afetinden kurtulmak için bütün insanlık elbirliğiyle çalışmalıdır. Yöneticiler ve yönetilenler savaş tohumlarını kurutmaya ve barış fideliğini sulamaya hep birlikte yönelmelidir. Dışta olduğu gibi içte de problemleri çatışarak, zorbalıkla silâhla değil, sevgiyle, anlayışla, hoşgörüyle, yardımlaşmayla çözmek temel parola olmalıdır. 

Aydınlıklar karanlığa karşı zafer kazanana kadar...

Arzu KÖK